مدرسه استاندارد کجاست؟

فضای فیزیکی مدرسه بدون شک یکی از عناصر مهم آموزش و یادگیری دانش آموزان است. مکان و فضایی که دانش آموز در آن به کسب علم می پردازد، می بایستی در آن احساس آرامش و راحتی کند.

                                          

 

در هر مدرسه تعداد زیادی کلاس درس و ساختمان وجود دارد که برای مقاصد مختلف آموزش برای دانش آموزان طراحی شده است.  می دانید که هر ساختمان یا محیطی را نمی توان به عنوان مدرسه در نظر گرفت، بلکه برای ساخت مدرسه، شرایط و ویژگی های خاصی برای ساختمان مدرسه و فضای فیزیکی آن مورد نیاز است.

تنبیه به روش غیر مستقیم

روش های کاهش یا حذف رفتارهای نامطلوب در دانش آموزان (1  

کاهش وحذف رفتار و اخلاق ناپسند دانش آموزان ، از جمله وظایف مهم معلمان و مدیران مدرسه به حساب می آید .  

مسائل انضباطی دانش آموزان در کلاس درس و محیط آموزشگاه ، از جمله مسائلی هستند که برای مسئولان آموزشگاه نگرانی های عمده ای ایجاد می کند و وقت زیادی از آنان را به خود اختصاص می دهد .

 بعضی اوقات مسائل انضباطی به درجه ای از شدت و وخامت می رسند که بخش اعظم اوقات آموزشی معلمان ، صرف حل و فصل آنها می شود .

برآنیم تا در طی دو مقاله ، روشهای تغییر رفتار دانش آموزان را مورد بررسی قرار دهیم .

بهبود بخشیدن به مدریت مدرسه

چکیده مقاله :              

دیدگاه های مختلفی در مورد شیوه مدیریت مدارس وجود دارد عده ای از مدیران مدارس ریشه بسیاری از مشکلات و راه حل های مدارس را در منابع مالی ، فیزیکی و بودجه آن می دانند این افراد بیشترین توجه خود را به ورودی های سیستم   مدرسه معطوف می دارند عده ای دیگری اعلام می دارند که اگرچه توجه به منابع موجود در ورودی های سیستم ازاهمیت بالایی برخوردار است اما باید به فرایند سیستم توجه بیشتری معطوف داشت آن ها در فرایند سیستم به محتوی ، روش ها ، چگونگی تدریس ، نحوه ی مدیریت و ارزشیابی تاکید می نمایند.                                                         

حذف رفتارهای نامطلوب

روش های کاهش یا حذف رفتارهای نامطلوب در دانش آموزان (2)

---

در مقاله ی قبل روش های غیرمستقیم کاهش یا حذف رفتارهای نامطلوب دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت.حال در این مقاله ، به ذکر روش های مستقیم کاهش رفتار خواهیم پرداخت .همان طور که در مقاله ی قبل ذکر شد ، به باور روان شناسان ، بهتر آن است که  از روش های مستقیم دوری گزید ؛ اما  گاهی مواردی پیش می آید که مجبور به استفاده از روش های تنبیهی هستیم ، بدین منظور در این مقاله به ذکر این روش های مستقیم می پردازیم : 

اولین روش را با ذکر یک مثال توضیح می دهیم : مادری که هربار با گریه کردن کودک ، او را بلند می کند و در آغوش می گیرد ، متوجه می شود که بر میزان گریه های کودک برای بغل شدن افزوده می شود . حال اگر مادر تصمیم بگیرد که چندین بار به گریه های کودک بی توجهی نشان دهد ، پس از گذشت زمان کوتاهی ، دیگر کودک به گریه کردن ادامه نخواهد داد .

این روش در موقعیت های تحصیلی کاربردهای فراوانی دارد. برای مثال ، معلمی که می بیند توجه بیش از حد او به منجر به لوس شدن یک دانش آموز شده است ، توجه خود را از او می گیرد و بدین طریق رفتار نامطلوب را در او خاموش می کند .

آموزش و آزادی عمل

در مقاله ی قبل ،بهترین راه ایجاد انگیزه در یادگیرندگان را ، "بهبود شرایط یادگیری" و "افزایش سطح کیفیت آموزشی "معرفی نمودیم ؛ نه اجبار دانش آموز به درس خواندن مدام و ذکر موعظه و نصیحت .همچنین در ایجاد انگیزه توسط معلم در دانش آموزان ، به فنون و روشهایی چون :  نگاه درست به " نمره" ، آموزشِ همراه با مسائل جالب و مثال های آشنا ، ارائه ی مطالب از ساده به دشوار ، مضرات رقابت و چشم و هم چشمی و غیره پرداختیم . حال در این مقاله ، به روش ها و فنون دیگری اشاره می کنیم که استفاده از آنها ، معلم را در بالا بردن سطح انگیزش دانش آموزان یاری می رساند :

---

 بیان هدف

پژوهش های انجام شده نشان داده اند  : "یادگیرندگانی که از هدف های درسی مطلع نمی شوند ، به خوبیِ یادگیرندگانی که معلم پیش از آغاز درس دقیقا به آنها می گوید که چه انتظاراتی از آنها دارد ، در پیشرفت تحصیلی موفق نمی شوند . "

لازم است معلم علاوه برهدف های آموزش خود ، از یادگیرندگان بخواهد تا آنان نیز برای خود هدف های یادگیری برگزینند.

هدف های یادگیری زمانی بیشترین انگیزه را برای دانش آموز ایجاد می کند که دقیق و قابل دستیابی باشند و باور کنند که رسیدن به این هدف ها برایشان مهم است .

تشویق کلامی

استفاده از اظهاراتی چون :"خوب" ، "عالی" و "آفرین" پس از عملکرد درست دانش آموز، از تدابیر موثر انگیزشی است . تشویق دانش آموز ، ساده ترین و طبیعی ترین وسیله ای است که در اختیار معلمان قرار دارد . موثرترین تشویق آن است که به رفتار و عملکرد درست دانش آموز وابسته باشد .

 ضمنا معلم نباید بیشتر از اندازه ی لازم دانش آموزان را مورد ستایش و تشویق قرار دهد . تشویق بیش از اندازه ، اثرش را از دست می دهد .

وقتی معلم به خود زحمت می دهد و در دفترچه ی تکلیف دانش آموزان اظهارات تشویق آمیزی می نویسد ، این اظهارات ، بر کوشش ، دقت ، نگرش یا هرآنچه سبب افزایش یادگیری دانش آموزان می شود تاثیر چشم گیری بر جای می گذارد .

نه خیلی ساده ، نه خیلی دشوار

افرادی که دارای انگیزش پیشرفت هستند ، به سراغ تکالیفی می روند که مستلزم خطر کردن است . این نوع تکالیف ، اگر به درستی انجام پذیرد ، منجر به افزایش احساس اعتماد به نفس در یادگیرنده می شوند . اما تکالیف بسیار آسان ، به چنین احساسی نمی انجامد و تکالیف بسیاد دشوار نیز غالبا به شکست و ناکامی فرد منجر می شود . بنابراین ، سطح مسائل و تکالیف درسی باید منطبق بر سطح توانایی یادگیرنده باشد ، به گونه ای که او با کوششی که به کار می گیرد از عهده ی انجام آنها برآید. یادگیری زمانی از بیشترین میزان انگیزش برخوردار است که سطح آن متوسط باشد .

 هرقدر مطالب درسی معنی دارتر و منطقی تر جلوه کنند ، کنجکاوی فرد را بیشتر تحریک می نمایند . بنابراین ، معلم باید هم مطالب یادگیری را معنی دار جلوه دهد و هم فرصت یادگیری اکتشافی را برای دانش آموزان فراهم نماید تا دانش آموزان خود به کشف معنی مطالب بپردازند .

آموزش،  در ارتباط با زندگی واقعی

فضای آموزشی باید باز ، آزاد و انسانی باشد . به گونه ای که افراد آزادی عمل داشته باشند تا هر شیوه ی یادگیری را که مایل اند خود انتخاب نمایند . یکی از شرایط مهم آموزش ، ایجاد فضای آزاد یادگیری و تشویق یادگیرندگان به اظهار عقاید و اندیشه های خود و همچنین تشویق آنها به استفاده از روش های اکتشافی و ابداعی یادگیری است .

فضای موزشی باید باز ، زاد و انسانی باشد . به گونه ای که افراد زادی عمل داشته باشند تا هر شیوه ی یادگیری را که مایل اند خود انتخاب نمایند . یکی از شرایط مهم موزش ، ایجاد فضای زاد یادگیری و تشویق یادگیرندگان به اظهار عقاید و اندیشه های خود و همچنین تشویق نها به استفاده از روش های اکتشافی و ابداعی یادگیری است

آزادی عمل

فضای آموزشی باید باز ، آزاد و انسانی باشد . به گونه ای که افراد آزادی عمل داشته باشند تا هر شیوه ی یادگیری را که مایل اند خود انتخاب نمایند . یکی از شرایط مهم آموزش ، ایجاد فضای آزاد یادگیری و تشویق یادگیرندگان به اظهار عقاید و اندیشه های خود و همچنین تشویق آنها به استفاده از روش های اکتشافی و ابداعی یادگیری است .

مشوق های درونی و بیرونی

مشوق های درونی ، به جنبه هایی از فعالیت یادگیری گفته می شود که مورد علاقه ی یادگیرنده است و لذا به خودی خود خاصیت انگیزشی دارند ؛ مشوق بیرونی پاداش ها یی هستند که نسبت به فعالیت یادگیری جنبه ی بیرونی دارند ، مانند ستایش و نمره ی خوب .

بعضی وقت ها موضوع یادگیری به گونه ای است که برای دانش آموزان مفید و مورد نیاز  است و با اشتیاق آن را یاد می گیرند  . برای نمونه ، " بسیاری از دانش آموزان با اشتیاق درس های مکانیکی یا عکاسی را انتخاب می کنند و برای یادگیری آنها سخت می کوشند. برای این دانش آموزان خود ِ فعالیت یادگیری جنبه ی تشویقی دارد و نیازی به مشوق بیرونی نیست . "

این گونه دانش آموزان برای انجام کارهای مورد علاقه شان دارای انگیزش درونی هستند و نیازی به مشوق بیرونی ندارند . معلم باید سعی کند تا آنجا که می تواند موضوع ها و فعالیت های مورد علاقه ی یادگیرندگان را در اختیار آنان بگذارد.

متاسفانه بعضی موضوع های درسی آموزشگاهی چندان مورد علاقه ی دانش آموزان نیستند و یادگیری آنها به خودی خود موجب تشویق و تقویت آنان نمی شود .

در این گونه مواقع ، استفاده از مشوق های بیرونیِ متنوع ضرورری است . از جمله مشوق های بیرونی می توان به نمرات معلمان ، تشویق های کلامی و غیر کلامی ، و سایر تدابیر مربوط به ستایش فعالیت های موفقیت آمیز یادگیری اشاره کرد .

البته  در ضمنِ استفاده از مشوق های بیرونی برای واداشتن دانش آموزان به انجام فعالیت های یادگیری ، سعی کنید تا آنجا که ممکن است آنان را نسبت به فعالیت های یادگیری علاقه مند سازید.

روان شناسان برای ایجاد و افزایش انگیزش درونی دانش آموزان پیشنهادهای زیر را داده اند :

**  با دادن فرصت های فراوان ( در محدوده ی برنامه درسی ) برای تصمیم گیری درباره ی آنچه دانش آموزان یاد خواهند گرفت و چگونگی یادگیری آنها ، خودمختاری را در آنان تشویق کنید .

** تکالیف یادگیری را متناسب با توانایی هریک از دانش آموزان برگزینید.

**  تا آنجا که می توانید از پروژه های همراه با فعالیت استفاده نمائید ، یعنی فعالیت هایی که با زندگی واقعی مرتبط هستند.

**  در صورت امکان ، فعالیت ها را با نیازهای دانش آموزان جور کنید.

** به یادگیری ، جنبه ی شخصی بدهید و سعی کنید دانش آموزان  به صورت هیجانی یا عاطفی درگیر فعالیت یادگیری بشوند.

** از دادن تکالیف خسته کننده و آزارنده اجتناب کنید .